Jane Austen "Rozważna i romantyczna"

Po śmierci ojca, Elinor i Marianne Dashwood wraz z matką i młodszą siostrą zmuszone są opuścić rodzinny dom, który zgodnie z prawem odziedziczył ich przyrodni brat i przeprowadzają się do należącej do ich dalekiego krewnego posiadłości Barton. Panie zaprzyjaźniają się z mieszkającymi w okolicy ludźmi i spędzają czas uczestnicząc w licznych spotkaniach towarzyskich. Młodsza z sióstr, Marianne poznaje przystojnego Johna Willoughby'ego, starsza z kolei dowiaduje się, że Edward Ferrars, którego darzy uczuciem, od lat jest już zaręczony. Wkrótce Willoughby wyjeżdża do Londynu, co z czasem doprowadza Marianne do rozpaczy.
Niedługo potem siostry zostają zaproszone do stolicy przez jedną ze swoich nowych znajomych. Na miejscu Marianne próbuje spotkać się z Willoughbym, ten jednak zrywa z nią wszelkie kontakty. Wydaje się już, że szczęście na dobre odwróciło się od panien Dashwood, gdy splot wydarzeń sprawia, że i do nich los się uśmiecha.

„Rozważna i romantyczna” mniej znana jako „Rozsądek i romantyczność” to czwarta powieść z dorobku Jane Austen, jaką miałam przyjemność przeczytać. W moim osobistym rankingu książka ta plasuje się na trzecim miejscu, gdzieś między „Perswazjami” a „Emmą”. Historia Elinor i Marianne zainteresowała mnie bardziej niż ta przedstawiona w “Emmie”, nie dorównała jednak “Perswazjom” i “Dumie i uprzedzeniu”. Tak jak w innych dziełach Austen, głównym tematem „Rozważnej i romantycznej” są perypetie miłosne młodych panien – w tym przypadku Elinor i Marianne Dashwood. Siostry, przedstawione na zasadzie kontrastu charakterów, niemal od razu wzbudzają sympatię. Więcej mojej sympatii wzbudziła jednak rozsądna Elinor, której sama autorka powieści poświęca zresztą więcej miejsca. Czytelnik, mimo że narracja jest trzecioosobowa, obserwuje wydarzenia przedstawione oczami Elinor. Poza opanowaną i nie zdradzającą swoich uczuć Elinor, kolejną pierwszoplanową postacią jest jej siostra, wybuchowa i poddająca się uczuciom Marianne. Również inni bohaterowie to jednostki złożone; nie brak tu osób o ograniczonych poglądach, skąpych, samolubnych czy złośliwych, zagubionych w swoich uczuciach; tych, których największym celem jest zdobycie jak największego majątku ale też tych, którym nie obca jest bezinteresowna pomoc potrzebującym. Posługując się ironią i charakterystycznym humorem autorka wytyka wady opisywanych przez siebie bohaterów. Jednym z tematów, jakie w swojej powieści podejmuje Jane Austen jest trudna sytuacja kobiet w Anglii na przełomie XVIII i XIX wieku. Sytuacja ta dotyka główne bohaterki, które po śmierci ojca zdane są na łaskę krewnych, gdyż cały majątek dziedziczy ich przyrodni brat, z którym kontakty do najlepszych nie należą. 

 

Poprzez swój charakterystyczny styl, który nadal mimo upływu lat jest zrozumiały dla czytelnika, autorka oddaje wierny obraz epoki z panującymi wówczas konwenansami i zwyczajami. Początek powieści nieco się dłuży, reszta jednak wynagradza nie najlepsze wprowadzenie. Co najważniejsze, dosyć trudno przewidzieć jak ostatecznie potoczą się losy obu sióstr. “Rozważna i romantyczna” to klasyka nie bez powodu i myślę, że warto ją znać. Powieść zadowoli zwłaszcza wielbicieli gatunku, a możliwe że znajdzie też innych zwolenników.