Helga Weissova "Dziennik Helgi"

Helga ma dziewięć lat, gdy wybucha II wojna światowa i już od roku pisze swój dziennik. Po zajęciu Czechosłowacji przez Niemców rozpoczynają się pierwsze represje ludności żydowskiej. Dotykają one również rodzinę Helgi: ojciec dziewczynki traci pracę, ona sama musi zaprzestać chodzić do szkoły, nie może bawić się na placu zabaw ze swoimi rówieśnikami, poza tym Żydom wolno jeździć tylko w ostatnim wagonie tramwaju. Mają miejsce pierwsze deportacje, znikają krewni i znajomi rodziny, koledzy Helgi z tajnych kompletów, w których uczestnicząc kontynuuje ona naukę. Helga ma świadomość, że w końcu i na jej rodzinę przyjdzie kolej. Wkrótce musi wraz z rodzicami opuścić Pragę i przenieść się do getta.
Po trzyletnim pobycie w Terezinie ojciec dziewczynki zostaje wywieziony do Auschwitz, a niedługo potem Helga i jej matka wzruszają w to samo miejsce. Zanim jednak opuści Terezin postanawia przekazać swój dziennik wujowi, któremu udaje się go ukryć, dzięki czemu świadectwo spisane przez Helgę może przetrwać.

Książek o Holocauście powstało wiele, niewiele jest jednak takich, poprzez które czytelnik poznaje historię z perspektywy dziecka. "Dziennik Helgi" jest właśnie taką książką, pisaną z punktu widzenia dziecka próbującego odnaleźć się  w otaczającej je okrutnej rzeczywistości. Drugim takim przykładem jest "Dziennik" Anny Frank, którego niestety nie miałam okazji jeszcze przeczytać. Czytając, dowiadujemy się jak wyglądało życie codzienne Żydów w Terezinie a później w Auschwitz, towarzyszymy Heldze w najtrudniejszych chwilach jakie ją spotkały, w czasie ciężkiej choroby, rozstania z ojcem i wyczerpującego transportu do ostatniego obozu-Mauthausen, ale także w szczęśliwej chwili, chwili powrotu do Pragi.

"Dziennik Helgi" to pozycja napisana w sposób typowy dla dziecka, z pewną dozą naiwności, nie pozbawiona szczerości, ale także smutku, niepokoju o przyszłość i nadziei na lepsze jutro. Jest to książką wobec której nie można pozostać obojętnym ze względu na zawartą w niej pełną tragizmu historię i emocje jakie towarzyszą podczas lektury.

Wspomnienia Helgi uzupełnione są o rysunki dziewczynki, która zgodnie z radą swojego ojca maluje to co widzi, ukazując w ten sposób życie w getcie; zdjęcia z czasów wojny oraz obszerny wywiad z autorką, w którym przedstawia namiastkę swojego powojennego życia. Uważam, że to dobrze, że powstają książki o tematyce wojennej, a dzienniki z tamtych czasów mają okazję ujrzeć światło dzienne. Ludzie powinni czytać takie książki, uświadamiają one bowiem jak wiele cierpienia wyrządzić może człowiek człowiekowi i w pewnym sensie stanowią przestrogę dla kolejnych pokoleń.